W świetle obowiązujących przepisów podrobienie podpisu jest traktowane jako sfałszowanie dokumentu, co stanowi poważne naruszenie prawa, podlegające odpowiedzialności karnej. Do tego, jeśli do podrobienia dokumentu dojdzie w trakcie wykonywania pracy, takie działanie może mieć nie tylko konsekwencje prawne, ale też zawodowe. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, w jakich sytuacjach podpisanie się za kogoś ma znamiona przestępstwa i co grozi za podrobienie podpisu.
Podrobienie podpisu: Kiedy jest przestępstwem? Jaka kara grozi za podrobienie podpisu?
Zgodnie z Art. 270. § 1. Kodeksu karnego prawo łamie osoba, która dopuszcza się podrobienia lub przerobienia dokumentu w celu jego wykorzystania, ale także osoba, która posługuje się podrobionym dokumentem – niezależnie od tego, czy odpowiada za samo podrobienie dokumentu. Warto zwrócić uwagę, że przepisy tak samo traktują sfałszowanie podpisu, czyli podpisanie się za kogoś, jak i przerobienie dokumentu, które może być zarówno modyfikacją oryginalnego podpisu, jak i zmianą jego treści (np. dokument opatrzony cudzym podpisem wypełniony niezgodnie z wolą podpisanego).
- Takie działania podlegają karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. W przypadku mniejszej wagi czynu – karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.
To jednak nie wszystko, ponieważ w kodeksie karnym (Art. 270. § 3.) określono, że niezgodne z prawem jest też przygotowywanie się do popełnienia przestępstwa – oznacza to, że za przestępstwo uznane może być nie tylko sfałszowanie podpisu, ale też samo ćwiczenie czyjegoś podpisu czy przechowywanie roboczych wersji podrobionego dokumentu.
- Sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.
W czasach postępującej cyfryzacji ryzyko fałszerstwa i kradzieży tożsamości nie dotyczy już tylko dokumentacji w wersji papierowej, ale też elektronicznej. Na przykład dokumenty urzędowe coraz częściej mogą być składane online. W odpowiedzi na te zmiany obowiązujące przepisy za czyn zabroniony uznają też posługiwanie się cudzym podpisem elektronicznym (Art. 40. 1. Ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej).
- W tym przypadku sprawcy grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo kara pozbawienia wolności do 3 lat.
Co jednak istotne, przepisy dotyczące podrobienia podpisu mają zastosowanie tylko w sytuacjach, kiedy fałszywy podpis zostaje złożony na dokumencie mającym moc prawną (np. pismo urzędowe). Zgodnie z Art. 115. §14. Kodeksu karnego „Dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne”.
Co grozi pracownikowi za podrobienie podpisu w zakładzie pracy?
Konsekwencje zawodowe oraz wymiar kary za sfałszowanie podpisu w miejscu pracy uzależnione są od okoliczności i wagi zdarzenia, a przede wszystkim od tego, czy zostanie uznane za naruszenie ustalonej organizacji pracy, czy niedopełnienie obowiązków pracowniczych.
- Art. 108. § 1. Kodeksu pracy wskazuje, że pracownik, który nie przestrzega ustalonej organizacji pracy (w tym ustalonego sposobu potwierdzenia obecności w pracy, np. lista obecności), podlega odpowiedzialności porządkowej. W tym przypadku pracodawca może zastosować karę w postaci upomnienia lub nagany – przed upływem 3 miesięcy od naruszenia obowiązków przez pracownika i 2 tygodni od wykrycia tego faktu przez pracodawcę.
- Art. 52. § 1. Kodeksu pracy przewiduje możliwość rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, jeśli pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych lub w trakcie trwania umowy dopuścił się przestępstwa, które uniemożliwia dalszą pracę na danym stanowisku, jeśli przestępstwo jest oczywiste lub potwierdzone prawomocnym wyrokiem. Pracodawca ma na rozwiązanie umowy w tym trybie 1 miesiąc od wykrycia podstawy do zastosowania przepisu.
Oczywiście trzeba też pamiętać, że jeśli podczas wykonywania pracy pracownik dopuścił się sfałszowania podpisu na dokumencie o mocy prawnej, poza konsekwencjami służbowymi grozi mu też odpowiedzialność karna.
Jak udowodnić, że podpis jest podrobiony?
Jeśli osoba podejrzana o sfałszowanie podpisu nie przyznaje się do winy, w potwierdzeniu lub wykluczeniu, że podpis został podrobiony, pomóc mogą m.in.:
- zeznania świadków (np. osoby, które były obecne przy złożeniu podpisu lub posiadają wiedzę o okolicznościach zdarzenia),
- poddanie podpisu analizie grafologicznej,
- dowody audiowizualne (np. nagranie z kamery, na którym widać moment złożenia podpisu).
Po jakim czasie przedawnia się podrobienie podpisu?
Jako czyn zagrożony karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności przestępstwo polegające na podrobieniu podpisu ulega przedawnieniu po upływie 10 lat od jego popełnienia (zgodnie z Art. 101. § 1. Kodeksu karnego).
Potrzebujesz profesjonalnej pomocy prawnej?
Nasza kancelaria świadczy kompleksowe usługi prawne z zakresu prawa karnego i nie tylko. Jeśli chcesz skonsultować swoją sprawę lub potrzebujesz profesjonalnej reprezentacji w postępowaniu sądowym, prawnicy z naszego zespołu zapewnią Ci pełne wsparcie, korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia. Zachęcamy do kontaktu!

KANCELARIA PRAWNA I ADWOKACKA
Kompleksowe doradztwo prawne dla firm z sektora e-commerce, IT oraz farmaceutycznego. Specjalizujemy się w obsłudze startupów, procesach restrukturyzacyjnych oraz bieżącym doradztwie z zakresu prawa gospodarczego i inwestycji. Zapewniamy praktyczne i sprawdzone rozwiązania dostosowane do indywidualnych potrzeb Klienta.
Kontakt telefoniczny: +48 61 86 52 021
Kontakt mailowy: kancelaria@otsp.pl